Het is een progressieve en complexe misvorming van de voorvoet. De duidelijkste tekenen zijn een afwijking van de grote teen en een benig uitsteeksel ter hoogte van het eerste teengewricht.
Er is een groot percentage van de bevolking met teenmisvormingen, met name bunions en klauw- en/of hamertenen. Dit verklaart waarom zij de belangrijkste reden zijn voor podologen om podologen te raadplegen.
Gewoonlijk veroorzaakt de bunion misvorming een afwijking van de eerste teen over de andere tenen, waardoor de tenen op hun beurt misvormd raken. In andere gevallen kunnen klauwtenen of knobbels zich onafhankelijk ontwikkelen.
Het soort schoeisel, de structuur van de voet, vroegere trauma’s of kwetsuren en ontstekingsziekten kunnen de oorzaak zijn van het ontstaan van deze teenmisvormingen.
Om misvormingen aan de tenen te begrijpen, moet worden uitgelegd dat, met uitzondering van de grote teen die uit twee beenderen of vingerkootjes bestaat, de rest van de tenen of kleine tenen wordt gevormd door drie vingerkootjes, proximaal, in het midden en distaal.
De gewrichten tussen de botten vormen gewrichten en tenslotte bewegen de tenen dankzij de strek- en buigpezen van de tenen.
De aangetaste gewrichten worden geleidelijk vervormd tot op het punt van stijfheid en ontwrichting van het gewricht.
Vingers zonder misvorming bevinden zich in een neutrale positie, maar wanneer zij blootgesteld worden aan voortdurende druk of wanneer er sprake is van een anatomische verandering of een neurologische tekortkoming, ontstaat er een onevenwicht tussen de pees-, ligament- en spierstructuren, waardoor een misvorming ontstaat.
Bunion of hallux valgus veroorzaakt dat de grote teen afwijkt naar de tweede teen toe, wat druk en misvorming in de tweede teen veroorzaakt.
Misvormingen aan de tenen worden klauw, hamer of zwanenhals genoemd, afhankelijk van welk gewricht is aangetast.
Een klauwteen ontstaat bij dorsale flexie van de falanx over het metatarsofalangeale gewricht (aanhechting van het metatarsale gewricht aan de proximale falanx) en flexie van de proximale en distale interfalangeale gewrichten.
Hammertoe ontstaat wanneer er een abnormale flexie is van het mediale interfalangeale gewricht.
Tenslotte is er sprake van een mallet toe wanneer de teen in een neutrale stand staat, met uitzondering van het distale interfalangeale gewricht dat in flexie staat.
Misvormingen aan de tenen worden in een vroeg stadium vaak niet opgemerkt, wanneer de misvorming mild en flexibel is, d.w.z. de tenen passen in de schoen zonder pijn.
Deze misvormingen verergeren na verloop van tijd, worden stijf en gaan uiteindelijk uit de kom. In dit stadium veroorzaken klauwtenen misvormingspijn en metatarsalgie (pijn in het distale plantaire deel van de voet).
De stadia van klauw- en/of hamertoes worden bepaald door de mate van stijfheid en vervorming die zij in de loop van de tijd verwerven:
Flexibele klauw- en/of hamertus: er is misvorming van de teen, maar deze wordt volledig gecorrigeerd wanneer de voet op de grond wordt gezet of wanneer manuele druk wordt uitgeoefend.
Halfstijve klauw- en/of hamerteen misvorming: er is een misvorming van de teen, maar deze wordt niet volledig gecorrigeerd wanneer de voet op de grond wordt gezet of wanneer manuele druk wordt uitgeoefend.
Stijve klauw- en/of hamertenen: wanneer de teen een ernstige en stijve misvorming vertoont die ook pijnlijk is bij normaal schoeisel.
De voetspecialist of podoloog zal aan de hand van een lichamelijk onderzoek van de voet een precieze diagnose kunnen stellen van het type teenmisvorming dat de patiënt heeft. Normaal gesproken, bij flexibele klauwtenen of in de vroege stadia, wanneer plantaire druk op de voet wordt uitgeoefend, wordt waargenomen dat de teen strekt en de misvorming verdwijnt.
Wanneer de misvorming echter niet verdwijnt, hebben we te maken met stijve klauw- en/of hamertenen met vergevorderde misvorming. In deze gevallen is de enige definitieve behandeling een operatie of minimaal invasieve voetchirurgie.
Het is belangrijk om te onthouden dat bunions een directe invloed hebben op teen misvormingen. Daarom moeten bunions zo snel mogelijk worden gecorrigeerd om misvormingen aan de tenen te voorkomen die een meer complexe en pijnlijke chirurgische behandeling vereisen.
Klauw- en/of hamertoes worden veroorzaakt door een anatomische verandering of een neurologische tekortkoming die een onevenwicht veroorzaakt in de spier- en peesstructuren waardoor de vinger misvormd raakt. Deze misvorming verergert met de tijd en houdt meestal verband met verschillende factoren:
Bunions veroorzaken een instabiliteit en vervorming van de grote teen die indirect en na verloop van tijd de andere tenen beïnvloedt, waardoor klauw- en/of hamerteen vervorming ontstaat.
Soort schoen. Schoenen met hoge hakken en smalle tenen zorgen ervoor dat de tenen samengedrukt zitten in een zeer krappe ruimte.
Eerder trauma en verwondingen. Eerdere verwondingen of operaties aan de voet die veranderingen of letsels aan de gewrichten van de voet hebben veroorzaakt, kunnen misvormingen aan de klauw en/of hamerteen veroorzaken.
Erfelijke aandoeningen van de spierstructuren van de tenen kunnen instabiliteit en vervolgens misvorming van de tenen veroorzaken.
Er zijn ook verschillende risicofactoren voor de ontwikkeling van klauw- en/of hamertenen:
Leeftijd. Het risico op het ontwikkelen van klauwen en/of hamertenen neemt toe met de leeftijd.
Geslacht. Vrouwen hebben meer kans op klauw- en/of hamertenen dan mannen.
Teenlengte. De Griekse voet met een tweede teen die langer is dan de eerste teen, loopt meer risico op het ontwikkelen van een klauw- en/of hamerteen.
Bij ontstekingsziekten of zelfs diabetes is de kans groter dat er voetgewrichtsafwijkingen ontstaan.
Een bunionet of hallux valgus kan aanvankelijk met het blote oog worden vastgesteld als een misvorming of uitstulping aan de mediale zijde van de voet, min of meer ter hoogte van de grote teen. De afwijking van de grote teen als gevolg van bunions moet zo snel mogelijk worden behandeld, anders zal de teen niet alleen subluxeren, maar ook misvormingen in de andere tenen veroorzaken.
De afwijking van de grote teen veroorzaakt een overmatige en voortdurende druk op de tweede teen, waardoor het evenwicht tussen de intrinsieke en extrinsieke musculatuur van de teen verstoord raakt, wat uiteindelijk leidt tot een klauw- en/of hamerteen misvorming.
De beste behandeling voor klauwtenen is preventief, daarom moet een patiënt met een bunionette of hallux valgus misvorming zo snel mogelijk naar een voetspecialist of podotherapeut om deze misvorming te corrigeren om de bunions te verhelpen en de kans op klauw- en/of hamerteen misvorming te verminderen.
Wanneer de patiënt echter al een vergroeiing van de klauw- en/of hamerteen heeft, moet hij of zij voor een beoordeling naar een voetspecialist of podotherapeut. In het beginstadium kunnen op maat gemaakte orthopedische inlegzolen en siliconen orthesen voldoende zijn, en in ernstiger gevallen kan een minimaal invasieve operatie om klauwtenen te corrigeren de beste optie zijn.
Bunionchirurgie om klauw- en/of hamertenen te voorkomen
Bunions kunnen mild, matig en ernstig zijn. In het laatste geval gaat de botuitsteeksel meestal gepaard met een afwijking van de grote teen die vaak de tweede teen treft en deze vervormt.
In deze gevallen is het van groot belang een operatie uit te voeren om de knobbels te corrigeren en zo de misvorming van klauw en/of hamertoes te voorkomen.
Minimaal invasieve of percutane bunionette chirurgie kan een optie zijn om bunions definitief te corrigeren en de ontwikkeling van klauw en/of hammertoes te voorkomen.
Afhankelijk van de mate van bunionmisvorming kunnen twee minimaal invasieve technieken worden gebruikt om bunions te corrigeren.
Chirurgie voor lichte bunions of hallux valgus zonder fractuur (zonder osteotomie):
Minimaal invasieve of percutane chirurgie maakt eenvoudige resectie van de bunion benige misvorming mogelijk, met een postoperatieve periode van 7 dagen met nauwelijks enig ongemak en volledige mobiliteit.
Het wordt uitgevoerd onder plaatselijke verdoving en er is geen schroef of pin voor nodig. Deze operatie moet worden uitgevoerd door voetspecialisten met ruime ervaring in deze technieken en met speciale apparatuur en instrumenten.
Chirurgie voor bunions of matig-ernstige hallux valgus met fractuur (met osteotomie):
In meer gevorderde gevallen van bunions, waarbij sprake is van een aanzienlijke afwijking van de grote teen die al dan niet van invloed kan zijn op de tweede teen, moet het benige uitsteeksel van de bunion worden weggenomen en moeten de bijbehorende hoeken worden gecorrigeerd. In gevallen waarin er ook sprake is van klauw- en/of hamertopmisvorming, moeten deze in dezelfde chirurgische procedure worden gecorrigeerd.
Al deze ingrepen kunnen worden uitgevoerd met een minimaal invasieve of percutane techniek zonder dat schroeven of pinnen nodig zijn, zowel voor de correctie van bunions als voor klauw- en/of hamertoes.
De postoperatieve periode voor deze operatie bedraagt meestal 40 dagen, waarin de patiënt vanaf de eerste dag loopt met behulp van een speciale postoperatieve schoen voor deze technieken.
De specialist of podoloog moet worden geraadpleegd voor een volledig onderzoek van de voet, waarvoor gewoonlijk een lichamelijk onderzoek van de voet en de onderste ledematen, digitale röntgenstralen, een computeronderzoek van de voetafdruk en ten slotte een vasculair echoscopisch onderzoek van de onderste ledematen nodig zijn.
De specialist moet duidelijk en nauwkeurig uitleggen wat de beste chirurgische optie is, niet alleen afhankelijk van de mate van misvorming, maar ook van de leeftijd van de patiënt en de daarmee gepaard gaande ziekten. Als de patiënt de procedure eenmaal heeft begrepen, kan een beslissing over de operatie worden genomen.
Corrigerende chirurgie voor klauw- en/of hamertenen
Er bestaan verschillende operatietechnieken voor de correctie van klauw- en/of hamertoes, afhankelijk van de mate van misvorming.
Minimaal invasieve of percutane chirurgie is meestal de beste optie, op voorwaarde dat ze wordt uitgevoerd door zeer ervaren chirurgen. In bepaalde gevallen kunnen open technieken nodig zijn om betere resultaten te verkrijgen. In het algemeen, kan het worden uitgevoerd:
Arthroplastie: bestaat uit het verwijderen van het deel van het bot dat de misvorming veroorzaakt, waarbij een zekere mate van beweeglijkheid wordt behouden en de vinger wordt verkort.
Arthrodese: bestaat erin de afwijking van de teen te corrigeren door het gewricht in de neutrale stand vast te zetten.
Digitale plastische chirurgie of “Assepoester-voeten”: in sommige gevallen kan het nodig zijn een teen met enkele millimeters in te korten om een evenredige voet te verkrijgen die in het gebruikelijke schoeisel past.
Deze procedures kunnen ook met andere technieken worden gecombineerd om een betere uitlijning van de tenen te bereiken en de metatarsalgie weg te nemen die patiënten met klauw- en/of hamertenen vaak ondervinden.
Het is belangrijk een voetspecialist of podoloog te raadplegen voor een volledig onderzoek, zodat voor elke patiënt een gepersonaliseerde behandeling kan worden aangeboden.
Postoperatieve periode na de operatie voor knobbels en klauw- en/of hamertenen.
Het herstel van een bunion- en klauwteen- en/of hamerteenoperatie met minimaal invasieve of percutane chirurgie bedraagt 40 dagen wanneer een breuk (osteotomie) wordt uitgevoerd, en 7-14 dagen wanneer geen breuk nodig is.
Gedurende de gehele postoperatieve periode lopen de patiënten met behulp van een speciale schoen, met nauwelijks enig ongemak en minimale zwelling, dankzij deze technieken die minimale weefselschade veroorzaken en daardoor een sneller en comfortabeler herstel mogelijk maken dan met andere technieken.
De patiënten krijgen een informatieblad over de postoperatieve verzorging van bunion- en klauw- en/of hamerteenoperaties en alle informatie die nodig is voor een snel en comfortabel herstel.
Als u of iemand die u kent last heeft van bunions of teen misvormingen, wacht dan niet langer want tijd zal het probleem alleen maar verergeren.
Het is raadzaam een voetspecialist of podoloog te raadplegen voor een eerste beoordeling en, indien nodig, een corrigerende operatie voor knobbels en klauwtenen met minimaal invasieve of percutane technieken.
Vergeet niet dat de voeten de fundamentele pijler van ons lichaam zijn, omdat ze ondersteunen
Je gewicht gedurende je hele leven.
Bibliografía
(Bauer et al., 2010)
BAUER, T., BIAU, D., LORTAT-JACOB, A. and HARDY, P., 2010. Percutaneous hallux valgus correction using the Reverdin-Isham osteotomy. Orthopaedics & Traumatology: surgery & research, 96(4), pp. 407-416.
(Bauer et al., 2009)
BAUER, T., DE LAVIGNE, C., BIAU, D., DE PRADO, M., ISHAM, S. and LAFFENÉTRE, O., 2009. Percutaneous hallux valgus surgery: a prospective multicenter study of 189 cases. Orthopedic Clinics of North America, 40(4), pp. 505-514.
(Brigan et al., 2009)
BROGAN, K., LINDISFARNE, E., AKEHURST, H., FAROOK, U., SHRIER, W. and PALMER, S., 2016. Minimally Invasive and Open Distal Chevron Osteotomy for Mild to Moderate Hallux Valgus. Foot & ankle international, 37(11), pp. 1197-1204.